Historia Zoo Ostrava

Zoologická zahrada OStrava


	Historia Zoo Ostrava
	Lata 50-te – początki w Ostrawie – Kunčičkách Historia powstania ostrawskiego ogrodu zoologicznego jest ściśle związana z działalnością górników kopalni Zárubek i Alexander przy budowie tzw. Sadu Górniczego w dzielnicy Ostrava – Kunčičky. Sad zaczął powstawać w 1948 roku na sześciohektarowym terenie w pobliżu kopalni Alexander. W pracy uczestniczyli także mieszkańcy Ostrawy razem z młodzieżą szkolną. Powstały park służył do celów rekreacyjnych. Jego częściami były np. scena, parkiet taneczny, brodzik dla dzieci i piaskownica. Na jego terenie istniały także dwa korty tenisowy, boisko do siatkówki i koszykówki. Z inicjatywy Bohumila Vítka w 1949 roku postanowione w powstającym parku utworzyć ogród zoologiczny. Do pierwszych zwierząt należał kozioł, dwie sarny i pięć bażantów. Wkrótce dołączyły do nich pawie a po ukończeniu woliery także inne ptaki. Oficjalną datą powstania ostrawskiego zoo jest 26 października 1951 roku, kiedy został zatwierdzony pierwszy akt powstania. W 1952 roku w Zoo pracowało 6 zatrudnionych. W 1953 roku Bohumilovi Vítkovi zostało powierzone kierowanie nowopowstałym Zoo. Zoo w chwili swojego powstania borykało się z poważnymi problemami okresu powojennego, między innymi z katastrofalnym brakiem materiałów budowlanych. Materiały budowlane często pochodziły z rozbiórek, Zoo zwracało się do przedsiębiorstw regionu Ostrawskiego z prośbą o pomoc – materiały czy wyroby. O skromnych warunkach świadczy fakt, że zarząd Zoo został umieszczony w pomieszczeniu 3X5m w budynku stajni. Problemy czasów powojennych takie jak z budowami miało zoo w Kunčičkach także z hodowlą zwierząt. Ogromne problemy były między innymi przy zapewnieniu paszy. Z zachowanych pism można stwierdzić, że brakowało takiej żywności jak słonecznik, proso, ligustr i inne. W ich zapewnianiu niejednokrotnie pomogło zoo w Bratysławie. Brakowało także możliwości odpowiedniego przechowywania żywności. W 1955 roku była tylko mała lodówka do przechowywania mięsa, którego miesięczne zużycie w tym czasie wynosiło 600kg. Najcenniejszym zwierzęciem w Zoo Kunčičky był samiec słonia indyjskiego Pepík, którego zoo otrzymało w 1956 roku z Zoo Praga. Pepík został przywieziony na teren Czechosłowacji jako ośmiomiesięczne słoniątko był darem rządu Wietnamu. Słoń, który żył zarówno w tymczasowym drewnianym baraku w Kunčičkách jak i w nowym pawilonie słonia z 1962 roku w dzielnicy Ostrava Stromovka, zginął w 1964 roku – wpadł do rowu. Late 60-te – przeprowadzka i budowa nowego zoo w dzielnicy Slezská Ostrava Już przy zakładaniu ogrodu zoologicznego w dzielnicy Kunčičký szukano nowej lokalizacji na budowę nowego zoo. Oprócz terenu Wielkiego Ostrawskiego Lasu, tzn. Stromovky w dzielnicy Slezská Ostrava, proponowano także Bielski las (Bělský les) w południowej części miasta oraz Radvanice i Vřesina. Za wyborem terenu Stromovky świadczył np. ciekawy teren, różnorodna roślinność leśna czy dostatek wód powierzchniowych. Budowa nowego ogrodu zoologicznego zaczęła się w 1956 roku. W lutym 1960 nastąpiła przeprowadzka zwierząt z dzielnicy Kunčičky. Zwierzęta zostały umieszczone w prowizorycznych drewnianych budynkach i klatkach przewiezionych z dzielnicy Kunčičky, do warunków, które dzisiaj trudno sobie wyobrazić. Ogród zoologiczny został otwarty dla zwiedzających 1 maja 1960 roku, należy dodać, że w tamtym okresie był w zasadzie jednym, wielkim placem budowy. Wraz z nadejściem zimy zwierzęta ciepłolubne przeniesiono do szybko dokończonego, ogrzewanego magazynu w części gospodarczej a Zoo było zamknięte dla zwiedzających aż do kwietnia przyszłego roku. Podobnie jak wcześniej w dzielnicy Kunčičky, także w dzielnicy Stromovka znaczna część prac budowlanych i innych z początku została przeprowadzona przez samopomoc i pracę obywateli, młodzieży szkolnej i miejscowych przedsiębiorstw. Bez ich pomocy nowy ogród zoologiczny w Ostrawie mógłby nie powstać. Budowa przebiegała w 1963 roku bardzo powoli, w Zoo pracowali głównie górnicy – emeryci i pracownicy czasowi bez odpowiednich kwalifikacji. Emeryci tworzyli połowę z 58 stałych pracowników. Zoo nie miało wystarczających środków finansowych aby zatrudniać pracowników w wieku produktywnym. Stopniowo stworzono podstawową trasę dla zwiedzających, taką, jaką znamy do dzisiaj i została wybudowana podstawowa infrastruktura niezbędna do funkcjonowania Zoo (zwłaszcza Zookuchnia, centralny magazyn siana itp.) Na tym etapie powstała większość głównych ekspozycji i pawilonów zwłaszcza ekspozycja niedźwiedzi, pawilon małp, pawilon drapieżników i „stary” pawilon słoni. Z wyjątkiem ekspozycji niedźwiedzi pawilony w zmienionych formach funkcjonują do dzisiaj. W latach 60-tych kolekcja zwierząt rozszerzyła się o niektóre znaczące gatunki. W Zoo Pojawił się niedźwiedź polarny, suhak, aligator amerykański, flamingi i pierwsze naczelne – szympansy „Lumba”, „Numba” i „Peggy”. Transportem dekady było przywiezienie słonia afrykańskiego „Petra” z Zoo w Pradze w 1965 roku. Według artykułu w gazecie, jego przybycie do ogrodu zoologicznego w Ostrawie było spowodowanie nieodpowiednim miejscem dla chowu dorosłego słonia w Praskim ogrodzie zoologicznym. Zoo Ostrawa zostało wybrane jako jedyne, które spełnia chociaż minimalne wymaganie hodowli bezdotykowej ogromnego i agresywnego samca słonia. I ten słoń przebywał w ostrawskim Zoo stosunkowo krótko, w 1968 roku zmarł nagle na zawał serca. Z końca lat 60-tych pochodzą transporty kolejnych zwierząt, które na trwałe zapisały się w historii ostrawskiego zoo. W 1967 roku została przywieziona samica słonia indyjskiego „Sonia”, która w Ostrawie żyła aż do 1991 roku. Dwa miesiące później siedmioletnia samica hipopotama „Roza”. W lipcu 1968 roku na przejściu granicznym Rozvadov został odebrany od pracowników Zoo Köln roczny samiec hipopotama „Honza”, który jako jedyny z przedstawionych zwierząt żyje w ostrawskim Zoo do dnia dzisiejszego. Lata 70-te – wejście do pierwszej ligi Lata siedemdziesiąte były dla ostrawskiego zoo czasem intensywnych inwestycji w infrastrukturę. Zdecydowanie polepszyły się usługi dla zwiedzających, zwłaszcza po otwarciu nowego parkingu i restauracji samoobsługowej. Na zapleczu został wybudowany budynek wielofunkcyjny służący jako miejsce odchowu młodych, zwierząt na karmę i zimowisko ptaków. Został dokończony budynek kwarantanny i przychodni weterynaryjnej, została zrekonstruowana Zookuchnia. W 1975 roku został otwarty dla zwiedzających pawilon hipopotamów. Tym samym hipopotamy przeprowadziły się z pomieszczeń, które później służyły do chowu tapirów i kapibar, w nich jest obecnie umieszczona ekspozycja nocna. Z lat siedemdziesiątych pochodzi także pierwsze Zoo dla dzieci i ekspozycja dla gibonów na stawie obok dzisiejszego wybiegu słoni. Dzisiaj służy do hodowli lemurów. W dolnej części ogrodu zostały postawione dwa przestronne wybiegi jako podstawa przyszłej ekspozycji afrykańskich kopytnych. Te wybiegi służyły przez kilka lat do hodowli lam, wielbłądów, kułanów czy kucyków. Ekspozycja zwierząt afrykańskich została powiększona dopiero w latach osiemdziesiątych tak jak inne rozpoczęte budowy z lat siedemdziesiątych – pawilon ptaków wodnych, małych drapieżników i centrum edukacyjne. Lata 70-te są znamienne jeśli chodzi o profilowanie chowu w Zoo i wyraźną poprawę składu hodowanych zwierząt. Nawet kosztem czasowego spadku ilości zwierząt rozpoczęto hodowlę prawdziwych „skarbów” hodowlanych. W ostrawskim Zoo po raz pierwszy pojawiły się nosorożce tęponose, jelenie Milu, jelenie Elda, zebry Grevy`ego, koczkodany Diana, lamparty amurskie, kułany, tapiry malajskie, tygrysy sumatrzańskie i inne. Należy zauważyć, że nie chodziło o pojedyncze, stare czy w inny sposób nieodpowiednie do chowu zwierzęta ale o dużo bardziej perspektywiczne pary chowne lub grupy. Ponieważ wiele nowych gatunków spłodziło młode, można ten czas bez przesady nazwać złotym wiekiem ostrawskiego zoo, podczas którego zoo cieszyło także w kolejnej dekadzie i który uplasował je wśród najlepszych tego typu obiektów w Czechosłowacji. Rok 1972 był czasem największego przewozu zwierząt z ówczesnego ZSRR. Została importowana para młodych niedźwiedzi polarnych „Fram” i „Vega”, trzy łosie i trzy wielbłądy dwugarbne. Niedźwiedzica „Vega” dożyła godnych podziwu 34 lat, i kiedy zmarła w 2006 roku, kierownictwo ostrawskiego zoo ze względu na warunki wybiegu niedźwiedzi postanowiło nie odnawiać hodowli niedźwiedzi polarnych. W 1974 roku do zoo przybył inny niezwykle cenny transport – nosorożce tęponose „Natal” i „Dinah” pochodzące z Republiki Południowej Afryki. Nosorożec „Natal” żyje do dziś w Zoo Dvůr Králové, „Dinah” zmarła w 2008 roku. Oba nosorożce od początku były hodowane w nieodpowiednich warunkach i właśnie z tego powodu się nie rozmnożyły. Odejście „Natala” do zoo Dvůr Králové w 2010 roku było zakończeniem hodowli nosorożców w Ostrawskim Ogrodzie Zoologicznym. Lata 80-te – początek stagnacji O ile w pierwszej połowie dekady były kończone inwestycje rozpoczęte jeszcze pod koniec lat 70-tych (pawilon ptaków wodnych, centrum edukacyjne, pawilon zwierząt afrykańskich), na końcu lat 80-tych jakiekolwiek inwestycje całkowicie ustają. W obszarze hodowlanym nie pojawia się tyle nowych gatunków jak w poprzedniej dekadzie, ale warto wspomnieć o takich jak np. niedźwiedź syryjski, binturongi czy orangutany. Samiec orangutana „Bimbo” został jednym z najpopularniejszych zwierząt ostrawskiego zoo lat 80-tych i początku 90-tych. „Bimbo” żył w Ostrawie od 1981 roku do 1993 roku, kiedy na polecenie koordynatora został przeniesiony do innego ogrodu zoologicznego. Lata 90-te – okres osłabienia ale też stopniowej stabilizacji Podobnie jak we wszystkich czeskich ogrodach zoologicznych, także ostrawskie Zoo przechodziło w pierwszej połowie lat dziewięćdziesiątych okres niestabilności i uzasadnionych obaw o swoją przyszłość. Prawie całkowicie zaprzestano jakichkolwiek inwestycji a zmiany dotknęły także składy zwierząt. Dochodzi do stopniowej utraty dużych gatunków ssaków (została zakończona hodowla np. bosów czy słoni). Sytuacja zaczyna się stabilizować w drugiej połowie lat 90-tych, kiedy pojawiają się pierwsze małe inwestycje – nowe woliery ptaków drapieżnych (1997), nowa ekspozycja rysiów i woliery papug i niepełnosprawnych ptaków (wszystko w 1998 roku), nowych szop doczekały się jelenie (1999) Z nowych gatunków wymieńmy rysie kanadyjskie czy siki wietnamskie. Dochodzi do wyraźnego rozszerzenia hodowli papug i ptaków blaszkodziobych. Dowodem powrotu stabilizacji i powolnego rozrostu ostrawskiego zoo było przyjęcie do prestiżowego Europejskiego Stowarzyszenia Ogrodów Zoologicznych i Akwariów (EAZA) w 1996 roku. Milenium – czas nowego rozwoju Tak samo jak w drugiej połowie lat 90-tych, kontynuowano w pierwszych latach nowego tysiąclecia budowę nowych ekspozycji. W 2000 roku postawiono nowy wybieg dla lwów i miejsce do zimowania dla flamingów. Za przełomowe wydarzenie, które zrobiło definitywną kropkę po stagnacji ostrawskiego zoo, można uznać budowę i otwarcie nowego i nowoczesnego pawilonu słoni (2004). W tym samym roku Ostrawskie Zoo zostało przyjęte do Światowego Stowarzyszenie Ogrodów Zoologicznych i Akwariów (WAZA). Głównie dzięki wsparciu finansowemu i patronatowi miasta Ostrawy w Zoo stopniowo zostały dokończone i udostępnione nowe ekspozycje dla kuców i osłów, woliera dla sępów białogłowych, woliery ptaków Tybetu i Chin, ekspozycja żurawi i pandy małej. W 2005 roku zostały dokończone i udostępnione ścieżki botaniczne, na nich oparto budowę nowych szklarni służących jako zaplecze działu botanicznego. Ostrawskie Zoo zaczyna profilować się nie tylko jako ogród zoologiczny ale także i botaniczny. Punktem kulminacyjnym pierwszej dekady nowego tysiąclecia było dokończenie i otwarcie (2010) nowej kompleksu ekspozycji dla niedźwiedzi i hulmanów nazwanego Czitwan (Čitván) oraz nowego zoo dla dzieci. Wielu potrzebnych inwestycji doczekało się także zaplecze Zoo. Podłączono gaz, zbudowano kilka oczyszczalni ścieków oraz kanalizację a także zmodernizowano zaplecze hodowlane razem z zapleczem dla ryb i płazów. Razem z budową nowych obiektów doszło do rozbiórki niektórych starych i całkowicie nieodpowiednich budynków takich jak np. restauracja letnia, stara cieplarnia czy stare woliery ptaków przy głównej trasie. W dziedzinie hodowli z jednej strony doszło do stopniowego zakończenia hodowli niektórych dużych gatunków ssaków (np. pumy, jaguary, niedźwiedzi polarne, nosorożce), jednocześnie jednak doszło do wyraźnego rozszerzenia gatunków wcześniej niehodowane w Ostrawie, takie jak np. płazy, gady czy bezkręgowce. Do najciekawszych hodowlanych nowości nowego stulecia można zaliczyć lemury mokok, żurawie syberyjskie, pantery mgliste itp. 2011…… - przyszły kierunek Z ogromną pomocą miasta Ostrawy Ostrawskie Zoo dzięki przygotowywanym projektom w kolejnej dekadzie wyraźnie zmienia swój wygląd, dzięki temu przesunie się znowu na czołowe miejsce w ramach ogrodów zoologicznych Republiki Czeskiej. Już na początku tego okresu zwiedzający mają się doczekać nowoczesnej restauracji otwartej przez cały rok, połączonej z centrum edukacyjnym i zewnętrznym światem wodnym, który wyrośnie plus minus na miejscu, gdzie stała pierwotna restauracja letnia. Przebudowy doczeka się także jeden ze stawów, który będzie m.in. służyć jako przechodnia ekspozycja wyspowa z swobodnie poruszającymi się między odwiedzającymi lemurami. Przygotowywany nowy teren wejściowy ma zastąpić istniejący i znacząco zwiększyć komfort odwiedzających. Oprócz samych kas biletowych będą nowe Zoo sklepy i toalety, będą także nowe obiekty dla zarządu Zoo. Kolejnym projektem jest ekspozycja fok i pingwinów, która ma zastąpić stary, betonowy wybieg niedźwiedzi w centralnej części Zoo. Możliwość oglądania pływających fok pod szybą wyraźnie zwiększy atrakcyjność tej części Zoo i być może w oczach odwiedzających w pełni zastąpi hodowane wcześniej niedźwiedzie polarne. W ostrawskim Zoo na razie nieużywany sposób prezentacji zwierząt zaproponuje zwiedzających azjatyckie safari, które jest planowane na łące za wybiegiem wielbłądów. Nowej ekspozycji doczekają się także tygrysy, na do teraz nieużywanym terenie lasu na ścieżce od pawilonu zwierząt afrykańskich (obszar jest około dziesięciokrotnie większy niż aktualny wybieg tygrysów). Częścią kompleksu będzie również ogromna przechodnia woliera ptaków wodnych. Najtrudniejszym z planowanych projektów będzie przebudowa pawilonu ptaków wodnych na pawilon ewolucji, który będzie przeznaczony głównie dla grupy szympansów i niektórych innych afrykańskich naczelnych i dopełniony o wiele mniejszych gatunków zwierząt. Oprócz tych „dużych” projektów Zoo będzie dalej przeprowadzać wiele mniejszych zmian, takich jak np. poprawa estetyki starszych pawilonów czy budowanie mniejszych ekspozycji naszej fauny w ramach ścieżek botanicznych. Źródło: oficjalna strona Zoo Ostrava (2011)